Từ 1910-2018
Bầu cử giữa nhiệm kỳ Mỹ, Midterm election là cuộc Tổng bầu cử, General elections, bốn năm một lần nằm vào giữa nhiệm kỳ của Tổng Thống gồm bầu Quốc Hội, Thống Đốc Tiểu Bang, Quốc Hội Tiểu Bang, bầu cấp Tỉnh, Thị trưởng.
Trong đó bầu cử Quốc Hội là quan trọng nhất. Trong cuộc bầu cử này toàn bộ Hạ Viện sẽ bầu lại 435 ghế và Thượng Viện sẽ bầu lại một phần ba (1/3) số ghế (khoảng 33, hay 34 ghế). Midterm được tổ chức vào thượng tuần tháng 11, vào ngày thứ ba
Ngoài ra cứ bốn năm lại có cuộc bầu cử Tổng Thống, trong đó Quốc Hội cũng được bầu lại, Hạ Viện bầu lại 435 ghế và Thượng Viện cũng bầu lại một phần ba (1/3) tức 33 ghế. Như thế cứ hai năm Quốc Hội Mỹ sẽ được bầu lại một lần theo số ghế như trên..
Trong phần nói về Bầu cử Giữa nhiệm kỳ (1) Người ta đưa ra một danh sách các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ từ 1910 cho tới năm 2018 và kết luận trong những cuộc bầu cử Midterm từ Thế Chiến Thứ Nhất đến nay, đảng của ông Tổng Thống mất trung bình 30 ghế Hạ Viện và Thượng Viện, chỉ có 5 trường hợp đảng của TT chiếm thêm ghế tại một viện và hai trường hợp chiếm cả hai viện.
Chúng ta nên nhớ, trong suốt cuộc chiến tranh VN, từ TT Kennedy 1960 tới TT Ford 1977, Dân Chủ luôn chiếm đa số Hạ Viện và Thượng Viện, nghĩa là họ giữ ưu thế tại Lưỡng Viện Quốc hội. Cho dù Dân Chủ giữ Hành Pháp, nghĩa là Tổng Thống Dân Chủ hay dù Cộng Hòa làm Tổng Thống họ vẫn nắm ưu thế tại Quốc Hội. Tính từ TT Eisenhower đến TT Bush cha (1953-1993) tổng cộng tám đời Tổng Thống, đảng Dân Chủ hầu như kiểm soát điện Capitole, họ nắm chặt Quốc Hội trong tay, dù bẩu giữa nhiệm kỳ thua, thắng.
Midterm năm nay
Hầu như tất cả các thăm dò đều nói năm nay đảng Dân Chủ rất khó giữ được ưu thế tại Quốc Hội, nghĩa là Cộng Hòa sẽ nắm ưu thế tại Lưỡng Viện như trước. Năm 2010, bầu Giữa kỳ (TT Obama), Cộng Hòa thắng tại Hạ Viện 63 ghế, con số thắng cao nhất từ xưa tới nay và 6 ghế Thượng Viện.
Năm 2018 bầu cử Giữa kỳ (TT Trump) khiến Dân Chủ thắng 41 ghế Hạ Viện, nay 2022 Hạ Viện Dân Chủ chỉ hơn Cộng Hòa 8 ghế, tại Thượng Viện Cộng Hòa 50 ghế, Dân Chủ 48 ghế cộng thêm 2 ghế các đảng khác là 50, cộng thêm một ghế Phó TT Harris, tóm lại tại Thượng Viện họ chỉ hơn Cộng Hòa một ghế. Họ quấy phá khiến người ta tưởng Dân Chủ nhiều ghế lắm.
Từ khi lên làm Tổng Tống, ông Biden làm ngược lại tất cả các chính sách của chính phủ cũ (TT Trump), cấm khai thác dầu đá phiến để giữ năng lượng sạch. Vì vậy săng lên giá rất nhanh kéo theo vật giá lên vùn vụt, tức là lạm phát. Chính phủ cựu TT Trump xây tường dọc theo biên giới để ngăn chận di dân lậu, TT Biden cho di dân lậu vào thả cửa, ý muốn cho người dân biết ta có chính sách riêng.
Những cái hay, tốt đẹp của chính phủ cũ để lại ông hủy bỏ hết, và thay vào đó những cái tồi tệ như lạm phát, tệ đoan xã hội. Những cái ông đã sửa đổi, đã làm ngược lại chính sách cũ chỉ đóng góp vào việc làm suy đồi nước Mỹ. Có nhiều người nói TT Biden đã phá hoại nước Mỹ.
Sở dĩ nói Dân Chủ khó giữ Hạ Viện và Thượng Viện vì lý do kinh tế: Nền Kinh tế Mỹ nay lâm vào tình trạng suy thoái (recession), tăng trưởng của GDP (2) Quí 1 là -1.6 (âm 1.6) nay Quí 2 là -0.90 (âm 0.9), hay nói khác đi Tổng Sản Lượng, của cải vật chất làm ra tụt giảm. Lạm phát (inflation) tăng cao nay là 9.4, sở dĩ có lạm phát vì chính phủ tiêu tiền nhiều quá, một đồng cách đây một hai năm bây giờ chỉ bằng một phần hai đồng tiền ngày nay. Năm 1975 VNCH xin 722 triệu viện trợ khẩn cấp (chưa được một tỷ) để cứu nguy sự sụp đổ của miền Nam bị họ từ chối. Nay Chính phủ Biden giúp Ukraine một số tiền khổng lồ 40 tỷ (Bốn mươi tỷ) để lo chống quân Nga thì chúng ta thấy họ xài tiền như thế nào.
Khi lên nhậm chức đầu tháng 1/2021 (không có bàn giao) TT Biden không cho khai thác dầu thô, nhất là dầu đá phiến khiến giá săng tăng vọt lên hơn gấp hai. Nay ông lại lấy dầu thô trong kho ra xài khiến giá dầu hạ xuống một đồng rưỡi. Người dân sợ quá vì không những ông lấy dầu thô trong kho ra bán tại Mỹ và còn bán cho Trung Cộng 5 triệu thùng, bán cho các nước NATO… thì không hiểu ông nghĩ gì.
Người ta cho rằng TT Biden nay không còn tự chủ được, ông làm theo ý của đảng Dân Chủ, người dân lại càng sợ không biết đất nước sẽ đi về đâu. Quốc Hội Dân Chủ nay đem cuộc biểu tình mồng 6 tháng 1 ra xét xử, theo lời cựu Phó TT Mike Pence nay vì không che dấu được thất bại của họ về kinh tế nên đành đề cập cuộc biểu tình xâm nhập Quốc Hội. Họ coi người dân như trẻ con, không biết gì nên bầy ra nhiều trò để đánh lạc hướng đồng bào, Quốc Hội Dân Chủ kết án cuộc tấn công điện Capitole là cần phải truy tố.
Người dân năm ngoái quá bất mãn vì cuộc bầu cử Tổng Thống 2020 không được tổ chức rõ ràng minh bạch, chưa có cuộc bầu cử nào tổ chức từ ngày thứ ba, đếm phiếu đến thứ năm, thứ sáu mới có kết quả. Càng đề cập tới, Dân Chủ càng bẽ mặt vì đối lập họ tổ chức được cuộc biểu tình nhiều trăm ngàn người tham dự, trong khi Dân Chủ không kêu gọi được ai ủng hộ mình.
Họ tham gia cuộc chiến Ukraine rất tích cực mà chính các nước NATO như Pháp, Đức không tha thiết mấy, những nước này có khuynh hướng muốn hòa giải với Nga. Họ muốn Ukraine phải nhượng một số đất đai đã bị Liên Xô chiếm nhưng Ukraine không muốn vậy.
Nay chỉ có Mỹ và Anh tích cực chống Nga, giúp vũ khí cho Ukraine, riêng phía Mỹ cũng chỉ để đánh lạc hướng người dân không có gì khác hơn, nhưng người dân Mỹ chỉ chú ý đến túi tiền của họ, vấn đề kinh tế là hàng đầu, họ không để ý đến cuộc chiến Ukraine xa xôi. Trong khi lạm phát gia tăng, Dân Chủ thất bại trong việc giải quyết chuyện kinh tế mặc dù đã trong uống ngoài thoa.
Sở dĩ TT Biden bị các lãnh đạo độc tài, CS như Putin, Tập Cận Bình, Kim Jong Un kèn cựa vì họ nắm được cái tẩy: chưa có TT và Phó TT Mỹ nào có tỷ lệ thăm dò thấp kém như thế. Như chính phủ cũ của cựu TT Trump, không hề có tên lãnh tụ độc tài nào dám hé răng.
Kết Luận
Chuyện sì căng đannhất bây giờ chính là chuyện bà Chủ Tịch Hạ Viện Nancy Pelosi ghé thăm Đài Loan. Trung Cộng cho là Mỹ thách thức họ vì chỉ có một nước Tầu … chẳng biết Trung Cộng và Mỹ thù hận nhau có thật hay không, vì trước đó người Mỹ o bế Trung Cộng, nhờ họ giúp đỡ bằng cách cùng cô lập Nga.
Trên Truyền hình, báo chí họ làm um lên y như bà Pelosi là vĩ nhân, là chính trị gia tầm cỡ… đối với người dân Mỹ, họ đã biết tỏng về bà già Pelosi, bà Chủ Tịch già lụ khụ này người dân họ biết rành quá rồi rồi, chẳng cần nghe báo, đài, TV họ cũng biết hết. Bà già Pelosi cùng với ông Tổng Thống Biden là hai nhà lãnh đạo già nua lẩm cẩm nhất của Dân Chủ, nhiều người mong cho họ sớm về vườn vì không còn đủ minh mẫn.
Chuyện Trung Cộng và bán đảo Đài Loan xưa như trái đất, nó kéo dài từ ngày Trung Cộng chiếm hết nước Tầu vào đầu thập 50 cho tới nay đã hơn 70 năm nhưng không chiếm được bán đảo này. Chuyện nước Nhật sẽ bị cuốn vào cuộc chiến cũng đã được bàn tới, người Nhật đã từng tuyên bố họ sẽ đánh tan hạm đội Nam Hải của Trung Cộng sau ba ngày giao chiến vì họ nói Hải quân Tầu lạc hậu từ 10 đến 20 năm so với Hải Quân Nhật …
Có lẽ đảng Dân Chủ nên lo vấn đề kinh tế, lạm phát hoặc đóng cửa biên giới còn hơn là bầy ra những trò như xử tội bọn phá hoại tại Quốc Hội, cuộc chiến Ukraine, đưa bà Pelosi đi thăm Đài Loan. Báo đài thổi phồng bà Chủ tịch nào là bà là nhân vật số ba của chính quyền, trong trường hợp TT và Phó TT chết thì bà được lên thay, nhưng ngày đó chẳng bao giờ sẩy ra.
Trên Yahoo, họ chửi bới cựu TT Trump bẩn thỉu hết ngày này sang ngày khác, chẳng thà để thì giờ lo chuyện kinh tế, lo lạm phát, recession còn hay hơn. Họ càng làm như vậy người dân càng thở dài thườn thượt trước tình hình thóc cao gạo kém. Chuyện đáng làm họ bỏ qua, đi lo những chuyện ma mãnh như đang không đòi bầu bằng thư vì trước sự đe dọa của đậu mùa khỉ, đúng là chuyện Con khỉ.
Nay FBI thiên tư thiên vị Hunter Biden, con thứ hai của TT Biden hiển nhiên và rõ ràng mà ai cũng thấy cả. Bây giờ thử hỏi uy tín của FBI còn được bao nhiêu? Mới đây FBI công khai đột nhập tư thất của cựu TT Trump tại Mar-a-Lago mà theo lời bà Chủ Tịch Hạ Viện là vì không ai đứng trên luật pháp được? Nước Mỹ bây giờ chỉ toàn là chuyện vô luật pháp, một cựu Tổng Thống đã về vườn chỉ còn là Phó thường dân mà chửi bới, phá phách. Nó càng lòi cái đuôi của Dân Chủ lo sợ ông ta trở lại chính trường, “sợ Trump” chứng tỏ Dân Chủ ngày càng yếu, sự thực họ đã hết thời, cho dù có gian lận ma mãnh cũng không thể cứu vãn nổi tình thế.
TT Biden tự ái quá, nếu bây giờ, hoặc từ năm ngoái ông đã làm theo như chính phủ cũ, của người ta đang ngon lành lại quấy phá cho hôi thối thì thật đáng tiếc. Nếu ông đã cho khai thác dầu thô, dầu đá phiến như cựu TT Trump, tiếp tục xây hàng rào tại biên giới thì mọi chuyện tốt đẹp cả, làm gì có lạm phát, trì trệ kinh tế như hiện nay
Có ý kiến bi quan cho rằng cho tới 10 năm nữa đảng Dân Chủ chưa thể lấy được lại uy tín cho chính mình.
Trọng Đạt
(1) United States midterm election – Wikipedia
(2) Xin coi US GDP growth rate