Mùa hè năm 2016, chúng tôi viết bài tường thuật việc Giáo sư Vũ Quốc Thúc luận giải hai câu sấm Trạng Trình. Bạch Vân Am Cư Sĩ (1491-1585) nắm được huyền cơ của tạo hóa, soạn sấm ký tuổi ngoài 90. Giáo sư Thúc bình giải sấm Trạng Trình cũng cận kề bách tuế, nghĩa là đều ở tuổi tri thiên mệnh (而知天命).
Nói đến sấm Trạng Trình, người ta nghĩ ngay đến sấm (prophétie) Nostradamus (1503-1566). Nostradamus đưa ra các câu sấm đến nay còn ứng nghiệm. Năm ngoái (2017), người ta công bố câu sấm Notradamus liên quan đến vận mạng thế giới trong năm 2018 : ‘‘Il y aura des catastrophes naturelles et beaucoup de nations du monde verront des changements.’’ (Năm 2018 sẽ có nhiều thiên tai, nhiều nước sẽ chứng kiến các đổi thay).
Hai lời tiên đoán đều ứng nghiệm với trường hợp Việt Nam :
– thiên tai : bão rớt Sơn Tinh gây ra lụt lội tại Nghệ An (quê hương HCM), Yên Bái, Sơn La.
– đổi thay : chủ tịch Trần Đại Quang đột ngột qua đời.
Sấm Trạng Trình đã nhiều lần ứng nghiệm. Năm Giáp Tý (1804), vua Gia Long ban chiếu, đặt quốc hiệu Việt Nam. Ba thế kỷ trước, Trạng Trình đã tiên báo qua mấy câu thơ :
Việt Nam khởi tổ xây nền
Việt Nam sơn hà hải động thưởng vịnh
Thùy thị phương danh trọng Việt Nam
Tiền hậu quang huy chiếu Việt Nam.
Câu sấm có đáng tin cậy hay không là nhờ ở sự ứng nghiệm. Năm 2016, GS Vũ Quốc Thúc đã bình giải hai câu sấm :
Bỉnh chúc vô minh Quang tự diệt
秉 燭 無 明 光 自 滅
Trọng Nhân bạc Phúc Sản tất vong
重 銀 薄 福 產 必 亡
Sau đây ta sẽ lần lượt xét đến cơ cấu sấm ngôn, phân tích và bàn về giá trị của sấm ký.
I – Cơ cấu sấm ký :
Trạng Trình soạn sấm ký theo phép ám dụ, còn gọi là phúng dụ (allégorie). Tác giả dùng một hoặc nhiều yếu tố cụ thể (éléments concrets) để nói đến nội dung trừu tượng (contenu abstrait).
Yếu tố cụ thể trong câu sấm này là :
Vế 1 :
– Bỉnh chúc vô minh (炳 燭 無 明): ngọn đuốc không có nguồn sáng.
– Quang tự diệt (光 自 滅) : ánh sáng tự mất đi.
Diễn nghĩa -> vế 1 sử dụng hai khái niệm khoa học :
Khái niệm 1 :
– ngọn đuốc là nguồn ánh sáng cấp 1 (source primaire de lumière), có thể ví với mặt trời và các tinh tú.
– quang là nguồn sáng cấp 2 (source secondaire de lumière), có thể ví với mặt trăng.
Các yếu tố cụ thể trên cho phép đi đến nội dung trừu tượng : lãnh đạo phải làm rạng tỏ cái đức sáng, thương yêu người dân :
大學之道，在明明德，在親民，在止於至善
(Đại học chi đạo, tại minh minh đức, tại thân dân, tại chỉ ư chí thiện).
Khái niệm 2 :
sự tương quan giữa hai mệnh đề (corrélation entre deux propositions) :
(mệnh đề 1 : nguyên nhân) Bỉnh chúc vô minh -> (mệnh đề 2 : hậu quả) : quang tự diệt.
Trong hiện tình đất nước, câu sấm có nghĩa là nhà lãnh đạo mà không có đức sáng, vì vậy (Trần Đại) Quang đã tự diệt.
II – Phân tích sấm ký :
Sau khi đã phân tích vế 1, các yếu tố cụ thể của vế 2 như sau :
– trọng ngân bạc phúc
重 銀 薄 福
(chỉ vì ham tiền ham bạc mà bạc phước)
– sản tất vong
產 必 亡
tiền kiếm chác được sẽ là của thiên trả địa mà thôi.
Vế 2 sử dụng mệnh đề toán học : điều kiện ắt có và đủ (condition nécessaire et suffisante) :
– điều kiện ắt có : trọng ngân bạc phúc
– điều kiện đủ : sản tất vong : tất vong [必亡]: sẽ phải chết, ắt hẳn diệt vong.
Các yếu tố cụ thể của hai câu sấm thật là rõ ràng. Sấm ký tiên đoán về vận mệnh đất nước. Trong năm nay, vận nước khiến các danh từ chung : quang, trọng, ngân, phúc trở thành các danh từ riêng và viết hoa :
– (Trần Đại) Quang
– (Nguyễn Phú) Trọng
– (Nguyễn Thị Kim) Ngân
– (Nguyễn Xuân) Phúc
Theo bộ máy Nhà nước :
– Trần Đại Quang đứng đầu Nhà Nước
– Nguyễn Phú Trọng đứng đầu đảng cộng sản. Theo điều 4, khoản 1 hiến pháp, ‘‘Đảng Cộng Sản Việt Nam (…) là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội. Nguyễn Phú Trọng còn là chủ tịch nước thay thế Trần Đại Quang.
– Nguyễn Thị Kim Ngân lãnh đạo Quốc hội. Việt Nam không phải là Nhà nước pháp trị, không có phân quyền tam lập. Tuy nhiên, ta tạm coi là Nguyễn Thị Kim Ngân là ‘‘lập pháp’’.
– Nguyễn Xuân Phúc : lãnh đạo chính phủ (tạm gọi là hành pháp).
Như vậy, câu sấm gồm tất cả các nhà lãnh đạo hiện nay.
Điều kiện ắt có : Trọng Ngân bạc Phúc, tất yếu đưa đến điều kiện đủ : Sản tất vong. Sản là chữ phúng dụ của cộng sản.
III – Giá trị của sấm ký – Bói kiều :
Giá trị của sấm ký là sự ứng nghiệm. Vế 1 : ‘‘Quang tự diệt’’ đã ứng nghiệm với cái chết của Trần Đại Quang ngày 21/09/2018. Trước đó, ngày 02/05/2018, nhóm nghiên cứu xã hội độc lập của Tiến sĩ Nguyễn Văn Vịnh đã khai quật hai tấm bia đá của Trạng Trình ở khu vực Cống Cá, thôn Thanh Trì, xã Kiến Thiết (Hải Phòng). Kích thước của tấm bia : cao 40 cm, ngang : 30 cm, dày : 7 cm, trên mặt có viết chữ Nho. Ngày nay, kỹ thuật phân tầng khảo cổ học ba chiều (stratigraphie archéologique tridimensionnelle) sẽ cho thấy sự xác thực của các tấm bia.
Sau Trạng Trình một thế kỷ, Nguyễn Du (1766-1820) trước tác Truyện Kiều, qua 3254 câu thơ lục bát. Truyện Kiều là bức tranh nhân sinh, kể lại cuộc đời ba chìm bảy nổi của nàng Kiều, cũng là những bước thăng trầm của một cuộc đời. Vì vậy, dân gian mới có tục lệ bói kiều bằng bốn câu thơ. Trong tác phẩm của cụ Tiên Điền, từ câu thơ 2409 chép rằng :
Mới hay Tiền định chẳng lầm,
Đã tin điều trước ắt nhằm điều sau.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Nàng rằng : Tiền định tiên tri,
Lời sư đã dạy ắt thì chẳng sai.
Cả hai câu thơ đều nói đến Tiền định, rất gần với với ngôn ngữ sấm ký. Cả hai đều có chữ ắt, tương tự như chữ ‘‘tất’’ (必), như là tất nhiên (必然), tất yếu, ắt. Chữ ‘‘tất’’ có trong vế 2 : Sản tất vong.
Theo ngữ văn sấm ký,
– đã tin điều trước’’ : Quang tự diệt ;
– ắt nhằm việc sau : Sản tất vong.
Phải chắng kịch bản sụp đổ của Liên Xô vào đúng lễ Giáng sinh 1991, lần lượt diễn ra tại các nước cộng sản Đông Âu, sẽ xảy ra tại Việt Nam, ứng nghiệm với sấm ký Trạng Trình ?
Paris, ngày 10/10/2018
GS. Lê Đình Thông
