Ngày 11/09, tổng thống Joe Biden ăn kem tại phố Trường Tiền
Ngày 10/09/2023, chuyên cơ Air Force One chở tổng thống Joe Biden đáp xuống sân
bay Nội Bài (Hà Nội). Mục đích chuyến công du được công bố chính thức là ‘‘rất đặc
biệt’’, kỷ niệm 10 năm hai nước xác lập quan hệ đối tác toàn diện (2013-2023). Tuy
nhiên, thành phần tháp tùng cho thấy thực chất chuyến viếng thăm :
– ngoại trưởng Antony Blinken.
– cố vấn an ninh quốc gia Jake Sullivan.
Tuy bộ trưởng quốc phòng Lloyd Austin không có mặt, nhưng hai lãnh vực ngoại giao
và quốc phòng thường đi đôi với nhau.
Về phía Việt Nam có trưởng ban đối ngoại trung ương Lê Hoài Trung. Đây là chức vụ
trong trung ương đảng đặc trách về ngoại giao. Không có chính quyền.
Tổng thống Joe Biden có tinh thần thực dụng. Điều 4 Hiến pháp 2013 quy định ‘‘đảng
cộng sản Việt Nam (…) là lực lượng duy nhất lãnh đạo Nhà nước và xã hội’’. Vì vậy,
trước cuộc họp chính thức, Mỹ đã yêu cẩu tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng có lời mời
chính thức Hoa Kỳ. Phiên họp diễn ra tại trụ sở đảng cộng sản Việt Nam và Hoa Kỳ
tuy ‘‘rất đặc biệt’’, nhưng lại rất mau chóng, vì nội dung đã được hai bên chuẩn bị từ
trước. Báo chí nước ngoài nói đến ‘‘đối tác chiến lược mở rộng’’ (partenariat
stratégique étendu) trong khi văn bản chính thức nói đến ‘‘đối tác chiến lược toàn diện
mang tính lịch sử’’ (partenariat stratégique global historique). Trong cuộc họp báo
ngày 12/09/2023, phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh đã bác bỏ đối
tác vừa ký kết giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.
Thiết tường cũng nên ghi nhận chủ tịch Nước Võ Văn Thưởng chỉ khoản đãi phái đoàn
Hoa Kỷ trong bữa tiệc ngày 11/09, mang tính tượng trưng.
Về địa lý chính trị, Tập Cận Bình đã sai lầm khi đưa ra đường lưỡi bò, còn gọi là
đuờng chín đoạn. Hai nước đồng minh của Mỹ là Nhật Bản và Hàn Quốc dùng biển
Đông để chuyển vận dầu hỏa và các nguyên vật liệu. Biển Đông có bốn phương :
– Đài Loan (phương bắc) : ngày 16/11/1993, cựu TT George H.W. Bush đến Đài Loan.
Ngày 29/01/2010, bô quốc phòng Hoa Kỷ quyết định bán vũ khí cho Đài Loan. Ngày
16/03/2018, tổng thống Donald Trump ký ‘‘Luật Lữ hành Đài Loan’’ cho phép quan
hệ ngoai giao cấp cao giữa Hoa Kỳ và Đài Loan.
– Phi Luật Tân (phương tây) : ngày 02/02/2023 tại Manila, bộ trưởng quốc phòng
Lloyd Austin cho biết Mỹ hiện có 9 căn cứ hải quân tại Phi Luật Tân. Trước đó, ngày
12/07/2014, Tòa Trọng tài Quốc tế xử Phi Luật Tân thắng Trung Quốc về vụ kiện
đường lưỡi bò.
– Indonesia (phương nam) : từ ngày 31/08/2023, Indonesia và Hoa Kỷ tập trận chung
mang tên ‘‘Super Garuda Shield’’.
– Việt Nam (phương đông) : với văn bản ký kết ngày 10/09/2023 bao gồm cả lãnh vực
quân sự đã vô hiệu hóa đường lưỡi bỏ của Tập Cận Bình.
Ngày 05/09/2023, trưởng ban đối ngoại đạng cộng sản Trung Quốc Lưu Kiến Siêu
sang Việt Nam thuyết phúc tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng vô hiệu hóa chuyến viếng
thăm của tổng thống Joe Biden.
x
x x
Chiếc kem mà tổng thống Joe Biden nhấm nháp tại Hà Nội ngày 11/09/2023 đã làm
nguội lạnh tham vọng bá quyền của Trung Quốc.
Lê Đình Thông
