Không thể nghĩ bàn là tiếng thơ của một con người sống trên mặt đất. Giữa thiên thanh vĩnh thúy, tiếng thơ ấy tự bao giờ đã bay lên đồng vọng mông mênh trên cung bậc hùng tráng như tiếng hát Đại Từ, Đại Bi, Đại Hỷ, Đại Xả, phát xuất từ một tuệ giác siêu phàm nhập thánh của bậc đạo sư Mật tông Tây Tạng Langri Thangpa Dorje Senge qua Tám Đoạn Thi Kệ Chuyển Hóa Tâm Thức.
Một bài thơ linh diệu được truyền tụng khắp vùng lục địa Châu Á, được chính đức Đạt Lai Lạt Ma và tất cả mọi thánh triết, hiền nhân trên thế giới từ xưa nay đều học thuộc lòng, thường xuyên miên mật áp dụng, thực hiện. Nguyên tác tiếng Tây Tạng, nhan đề Blo-Sbyong Tsig-Brgyad-Ma do Phạm Công Thiện:dịch sang Việt ngữ :
TÁM ĐOẠN THI KỆ CHUYỂN HÓA TÂM THỨC
I
Quyết tâm thành tựu
Sự hạnh phúc rộng lớn nhất cho tất cả sinh vật
Điều này còn hơn cả viên ngọc như ý
Tôi nguyện thường xuyên, liên tục thương yêu, quý mến hết thảy mọi chúng sinh.
II
Khi chung đụng với người khác
Tôi tự xem mình như là kẻ thấp hèn nhất trong mọi người
Và trong tận đáy lòng sâu thẳm của tôi
Luôn luôn trân trọng, kính quý những kẻ khác, coi họ như tối thượng.
III
Quán chiếu, xem xét sự lưu chuyển liên tục của tâm thức tôi trong tất cả mọi cử chỉ, hành động
Nếu một lúc nào đó, có nỗi ưu sầu, đau đớn nào đột nhiên phát khởi dậy
Gây tai hại cho chính tôi và cho những người khác
Tỉnh thức đối mặt, nhìn thẳng vào nỗi phiền não ấy, tôi liền chuyển hóa, làm tan biến nó đi.
IV
Khi chạm mặt với một người có tâm địa ác độc
Với người ngu si bị sai khiến, điều động bởi những điều nham hiểm, gian trá và bởi nhiều sự tàn bạo, điên rồ
Tôi vẫn quý thương, ngưỡng mộ người ấy, người thực khó thấy
Giống như mình bắt gặp một kho tàng trân châu vô cùng quý báu.
V
Khi những kẻ khác vì ghen ghét, đố kỵ
Đối đãi tôi tệ bạc, sỉ nhục, lăng mạ, chửi rủa tôi đủ điều tàn nhẫn
Tôi cũng hoan hỷ chấp nhận những tiếng lời nặng nề, ghê gớm của họ
Và nhường cho họ hoàn toàn sự đắc thắng.
VI
Khi có một người mà tôi giúp đỡ tận tình
Tôi đặt hết niềm hy vọng lớn lao vào người ấy
Nhưng rồi, chính người ấy lại giáng xuống đầu tôi bao nhiêu tai họa khủng khiếp
Tôi cũng xem người ấy như một người bạn tâm linh cao tột, như một bậc thầy, một bậc thiện tri thức đúng nghĩa của tôi.
VII
Nói gọn lại, tôi xin hiến dâng, trao tặng lợi ích tốt lành và hạnh phúc trọn vẹn cho hết thảy những người mẹ, mọi mọi mẫu thân
Trong cuộc đời này và trong cả sự luân lưu, tiếp diễn miên trường, vạn đại mai sau
Và một cách kín đáo, tôi xin chịu nhận lãnh cho bản thân
Tất cả những tai nạn, khốn khổ, lao đao của tất cả những người mẹ tôi.
VIII
Hơn nữa, vì không nhiễm dính vào tám cơn gió loạn của thế gian như được và mất, khen và chê, sướng và khổ, danh thơm và tiếng xấu
Bởi nhìn thấy rõ ràng, tường tận tất cả những hiện tượng trong vũ trụ, nhân sinh đều huyễn hóa, huyễn hoặc
Tôi liền thoát khỏi sự chấp trước, bám víu và được giải phóng, giải thoát khỏi mọi sự nô lệ, buộc ràng của thế gian*.
Chuyển Hóa Tâm Thức là một bài thơ kỳ vĩ, bất khả tư nghì, do đạo sư Langri Thangpa Dorje Senge ngâm nga vang lừng trên những dãy núi cao nguyên, tuyệt mù tuyết phủ Hy Mã Lạp Sơn rờn lạnh. Tiếng thơ ngân rền, vang dội ầm ầm sấm sét, vọng xuyên qua đèo cao lũng thấp, chập chùng xuống vùng châu thổ, phố thị, làng mạc, bình nguyên…
Tiếng thơ thần diệu, vô tiền khoáng hậu đã âm thầm chuyển hóa tâm hồn tột độ, rốt cùng, toàn diện. Đó là chuyển qua cảnh giới Bồ đề tâm như Phạm Công Thiện nhận định rốt ráotuyệt hảo : “Bồ đề tâm trong nghĩa phi thường tuyệt đối là chứng nhập, liễu tri vô tự tính của tất cả mọi sự, tức là Không Tính. Nghĩa là Đại Trí xuyên thấu đại mộng, xuyên vào tất cả những huyễn hóa, giả hiện của tất cả những gì xảy ra trong nội tâm, trong vũ trụ và cả ngoài vũ trụ bao la vô hạn.”*
Tiếng thơ như hơi thở bất sinh bất diệt của một tâm đạo tối thượng thừa, bao la hoằng viễn, vô lượng vô biên. Huyền đồng cùng tự tánh thanh tịnh, nhất như bình đẳng, độc đáo vô song.
Có ai trong chúng ta đã nghe được, cảm được và nhất là sống được với hồn thơ bát ngát đó, dù chỉ một câu thôi cho thật trọn vẹn, thâm nhập vào sâu thẳm tận đáy lòng ?
Tâm Nhiên
* Phạm Công Thiện. Nét Đẹp Tinh Túy Trong Sáng Của Đạo Lý Phật Giáo. Nhà xuất bản TP. HCM 2002.
Đạo không cùng_vô tử,vô chung .Cùng tất biến.Không biến là chung,là đoạn diệt. Phật thuyết Pháp. Phật thuyết giảng Phá chấp pháp .Phật phủ nhận cả pháp và cả phá chấp pháp .Phật vô ngôn.Vô ngôn là nhập lưu vào dòng chảy hóa hiện bất tận của Chân Như . Chân như là Chân Không Diệu Hữu . Diệu Hữu là hóa hiện thăng hoa không cùng tận.
Phật Thích Ca bước trên bẩy hoa sen cấu từ bùn dơ là bước trên thất tình.Bẩy hoa sen nở ra với vị sắc thanh khiết dưới bẩy bước chân Phật đi qua là diệu lý của Bát Nhã_tâm vi diệu vô phân biệt.là bình đẳng giác tính.
Cũng thế,Phật Di lặc đùa giỡn với lục dục.Lục dục được thăng hoa thành lục thần thông
Từ đó cho thấy,Phật Đạo là Trung đạo. Trung trong Trung Đạo có nghĩa là Trúng, hay đúng hoặc là chuẩn xác (hiểu nghĩa chũ Trung = ở giữa là sai lầm.Tiếng Hán Việt chũ Trung còn có nghĩa là Trúng. Có thể tạm thay từ Trung đạo bằng Chánh đạo nhưng nó không sát nghĩa vì còn phân biệt chánh ,tà).Trung đạo là không thiên lệch về cái gọi là thiện cũng như không nghiêng về cái bị cho là ác.Thất tình lục dục đều trở thành diệu dụng.
Sát nhất miêu cứu vạn thử _đó là trung đạo.
Phật vác gậy,làm mặt dữ đuổi những con nai lãng vãng gần Vườn Lộc Uyển vì chúng thấy tăng đoàn vô hại ,nhưng chúng không biết được còn có những thợ săn rập rình săn bắt chúng_ đó là Trung đạo.
Phật Giác Hoàng Trần Nhân Tông lãnh đạo chống giặc ngoại xâm _đó là Trung Đạo.
Chận đứng và chuyển hóa những bức hại của những ác nhân,của bạo quyền _ đó là Trung đạo.
Nhẫn nhục theo chân nghĩa đạo Phật không có nghĩa là cúi đầu nhẫn chịu.Cúi đầu nhẫn chịu là chối bỏ tinh thần vô úy, là còn mang vác hữu ngã_muốn thành tựu,muốn đắc thành tự thân.
Nhẫn trong Phật đạo là Nhẫn Ba La Mật _ Nhẫn với tâm vô ngã, kiên trì,không khoan nhượng, quét sạch vô minh của ta ,của người .Cúi đầu nhẫn chịu là tự đánh mất tinh thần vô úy_một diệu tính của tâm vô ngã;là vô hình trung làm triễn nở tâm vô minh của kẻ khác;làm tăng trưởng ác nghiệp của chúng và như thế là tạo đà cho kẽ ác tung tác gây khổ đau cho những người lương thiện ,vô quyền ,vô thế.
Tóm lại,Bài thơ của Đạo Sư Langri Thangpa Dorje Senge còn có những sạn sỏi ,chưa hoàn toàn là tinh túy của Phật đạo.
Hà Nguyên Lãng